บทที่ ๓ ธรรมหมวด ๓ (ติกะ)

บทที่ ๓: ธรรมหมวด ๓ (ติกะ)

๑. รตนะ ๓ (แก้ว ๓ ประการ)

ได้แก่ พระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์ ซึ่งเป็นที่พึ่งสูงสุด

๒. อกุศลมูล ๓ (รากเหง้าแห่งความชั่ว)

ได้แก่ **โลภะ** (ความอยากได้), **โทสะ** (ความโกรธ), **โมหะ** (ความหลง/เขลา)

๓. กุศลมูล ๓ (รากเหง้าแห่งความดี)

ได้แก่ **อโลภะ** (ความไม่อยากได้), **อโทสะ** (ความไม่โกรธ), **อโมหะ** (ความไม่หลง/ปัญญา)

๔. บุญกิริยาวัตถุ ๓ (ที่ตั้งแห่งการทำความดี)

1. **ทานมัย:** บุญสำเร็จด้วยการให้ทาน
2. **สีลมัย:** บุญสำเร็จด้วยการรักษาศีล
3. **ภาวนามัย:** บุญสำเร็จด้วยการเจริญภาวนา (สมาธิ/วิปัสสนา)

๕. อธิปไตย ๓ (ความเป็นใหญ่)

1. **อัตตาธิปไตย:** ถือตนเป็นใหญ่
2. **โลกาธิปไตย:** ถือโลก (ความนิยม) เป็นใหญ่
3. **ธรรมาธิปไตย:** ถือธรรมเป็นใหญ่ (ประเสริฐที่สุด)

๖. สามัญญลักษณะ ๓ (ลักษณะทั่วไปของสังขาร)

1. **อนิจจัง:** ความไม่เที่ยง
2. **ทุกขัง:** ความเป็นทุกข์
3. **อนัตตา:** ความไม่มีตัวตนที่แท้จริง