บทที่ ๕ พฤติกรรมการรักษาอุโบสถศีล

๑. โคปาลกอุโบสถ

การรักษาอุโบสถเหมือนคนเลี้ยงโค ที่มุ่งหวังเพียงว่า วันนี้โคกินหญ้าดีหรือไม่ วันนี้จะพาโคไปไหน **เป็นการรักษาศีลเพียงกาย วาจา แต่จิตยังคิดถึงเรื่องทางโลกและผลประโยชน์** เป็นการรักษาศีลที่ยังได้ผลน้อย

๒. นิคัณฐอุโบสถ

การรักษาอุโบสถตามลัทธินอกพระพุทธศาสนา ที่มุ่งทรมานร่างกาย หรือการจำกัดตนเองอย่างเคร่งครัดมากเกินไป **เป็นการรักษาศีลด้วยความเข้าใจผิดหรือทำตามพิธีกรรมโดยไม่ได้มุ่งเน้นการชำระจิต**

๓. อริยอุโบสถ

การรักษาอุโบสถตามแนวทางของพระอริยะ เป็นการรักษาศีล ๘ ให้บริสุทธิ์ **ควบคู่ไปกับการเจริญภาวนา อบรมจิตใจให้ผ่องใส พิจารณาธรรม** และละทิ้งความยินดียินร้ายในทางโลก เป็นการรักษาศีลที่ได้ผลสูงสุด นำไปสู่ความหลุดพ้น